Ndeshja Serbi – Shqipëri, që luhet sonte në Leskovc, nuk e ka vëmendjen e shqiptarëve dhe serbëve, por edhe të të gjithë Evropës e më tutje.
Kjo është një nga ndeshjet më të zjarrta që mund të luhet në futbollin evropian, si shkak i historisë së dy popujve, por edhe ndeshjes paraprake të tetorit të vitit 2014, ku kishte pasur përleshje e shumëçka tjetër.
Kështu, mediumi zviceran “NZZ” ka bërë një artikull rreth kësaj përballje të zjarrtë.
Këtu mund ta lexoni artikullin e përkthyer në gjuhën shqipe, i shkruar nga mediumi zviceran në fjalë.
“Është ndoshta ndeshja më shpërthyese e kualifikueseve të Kupës së Botës: Shqipëria dhe Serbia do të përballen të shtunën.
Kjo ndeshje shihet gjithashtu si një test për atmosferën që mund të mbizotërojë në Kampionatin Evropian pas dy vitesh.
Kur përfaqësueset kombëtare të Serbisë dhe Shqipërisë takohen në kuadër të kualifikueseve për Kupën e Botës këtë të shtunë, qindra oficerë policie, përfshirë snajperë, oficerë civilë dhe ekspertë të dronëve, do të sigurojnë stadiumin.
Ndeshja nuk do të zhvillohet në kryeqytetin serb, por në qytetin e vogël të Leskovacit, ku stadiumi ka vetëm 8.100 vende. Seksioni për tifozët shqiptarë do të mungojë: biletat nuk janë vënë në shitje të lirë. Organizatorët vendas dhe UEFA duan të shmangin përsëritjen e skandalit të tetorit 2014.
Në atë kohë, Serbia dhe Shqipëria po përballeshin në kualifikimet për Kampionatin Evropian. Para ndeshjes, spektatorët serbë hodhën gurë drejt autobusit të kombëtares shqiptare; protesta dhe fishkëllima mbuluan himnin e tyre.
“Vritni shqiptarët!” bërtisnin tifozët serbë, ndërsa një dron që mbante një flamur fluturoi mbi fushë në minutën e 42-të. Ai paraqiste hartën e “Shqipërisë së Madhe”, siç dëshirohet nga nacionalistët shqiptarë. Në fushë, mbrojtësi serb Stefan Mitroviç kapi flamurin, dhe lojtarët shqiptarë u vërsulën drejt tij. Pati përleshje në fushë dhe jashtë saj.
Ndeshja u ndërpre, por pasojat u ndjenë gjerësisht: në kryeqytetin e Kosovës, Prishtinë, qindra tifozë festuan ndeshjen me kortezha makinash dhe fishekzjarrë. Flamujt e të dy vendeve u dogjën në zonat kufitare mes Serbisë dhe Kosovës. Edhe në diasporë, në Vjenë e Berlin, burra me prejardhje serbe dhe shqiptare u përplasën me njëri-tjetrin. Madje një vizitë e planifikuar e kryeministrit shqiptar Edi Rama në Beograd u shty.
Që nga ajo kohë, ndeshja mes Serbisë dhe Shqipërisë konsiderohet një nga më të ndezurat në histori. Tifozët e të dy palëve vazhdojnë të përplasën në fushën e futbollit, duke bartur një konflikt shekullor.
Flamuj të djegur dhe parulla fyese
Në qendër të konfliktit qëndron Kosova, ku shumica e popullsisë është shqiptare etnike. Kosovarët ndiheshin të përjashtuar që në kohën e ish-Jugosllavisë. Në fund të viteve ’90, politikani serb Sllobodan Millosheviç nisi luftën në Kosovë. Edhe sot, Serbia refuzon ta njohë Kosovën, e cila është shtet i pavarur që nga viti 2008.
Tifozët serbë e shprehin nacionalizmin e tyre në mënyra të ndryshme. Ultra-tifozët e Crvena Zvezdës udhëtojnë shpesh drejt Graçanicës, një enklavë kryesisht serbe në Kosovë. Atje, valëvitin flamurin e “Serbisë së Madhe” pranë një manastiri ortodoks dhe pozojnë me statujën e Milosh Obiliqit, kalorësit serb që thuhet se vrau një sulltan osman në shekullin e XIV. Tifozët e Beogradit e paraqesin veten si mbrojtës të Evropës kristiane kundër “pushtuesve islamikë” — duke iu referuar shqiptarëve.
Nga ana tjetër, tifozët shqiptarë reagojnë në mënyrën e tyre. Për shumë prej tyre, ekziston vetëm një komb: ai shqiptar. Në perceptimin e tyre, ky komb përfshin edhe shtetet ku jetojnë minoritete shqiptare: Serbi, Mal i Zi, Maqedoni e Veriut dhe Greqi. Ata shpesh këndojnë për luftëtarët e UÇK-së në ndeshjet e kampionatit vendas. Kjo organizatë paramilitare kishte sulmuar objektiva serbe që nga mesi i viteve ’90.
Dhe kjo frymë ka arritur edhe në skenat më të mëdha të futbollit. Pas ndeshjes së fazës së grupeve të Kampionatit Evropian 2024 ndaj Kroacisë në Hamburg, futbollisti shqiptar Mirlind Daku mori një megafon dhe bërtiti “Poshtë Serbia” drejt tifozëve shqiptarë. Daku u pezullua për dy ndeshje. Ndërkohë, Federata Serbe e Futbollit u gjobit në dhjetor 2024, pasi tifozët tentuan të digjnin një flamur shqiptar gjatë ndeshjes me Zvicrën.
Test për atmosferën në Kampionatin Evropian
Në këtë sfond, federatat e të dy vendeve e konsiderojnë një sukses faktin që ndeshja e parë e kualifikueseve aktuale për Kupën e Botës midis Shqipërisë dhe Serbisë (0-0) kaloi pa incidente. Federata Shqiptare e Futbollit nuk shiti bileta për grupet e tifozëve për ndeshjen në Tiranë në fillim të qershorit. Në vend të kësaj, i ngriti çmimet dhe i shpërndau biletat me short nga 200 mijë aplikime.
Shumë tifozë ultras protestuan dhe e ndoqën ndeshjen në transmetime publike. Një banderolë drejtuar federatës shkruante: “Na merrni biletat dhe sillni policinë. Por nuk mund të vrisni zemrën që rreh për Shqipërinë.”
A ka mundësi për një ulje të shpejtë tensionesh? Në shkurt, UEFA njoftoi se Kampionati Evropian U-21 i vitit 2027 do të zhvillohet në Serbi dhe Shqipëri, me ndeshjen hapëse në Novi Sad (Serbi) dhe finalen në kryeqytetin shqiptar, Tiranë. Ishte kryesisht sipërmarrësi Armand Duka, njëkohësisht president i Federatës Shqiptare të Futbollit, ai që e shtyu përpara këtë ide të organizimit të përbashkët. Duka është anëtar i Komitetit Ekzekutiv të UEFA-s që nga viti 2019.
Zyrtarë sportivë dhe diplomatë nga të dy vendet e shohin këtë turne si një shenjë afrimi, si dhe një kontribut për nismën ekonomike “Ballkani i Hapur”. Por grupet nacionaliste të tifozëve shprehën hapur kundërshtimin e tyre. Anëtarë të një grupi tifozësh shqiptarë spërkatën me bojë të kuqe selinë e federatës dhe ekspozuan foto historike të operacioneve ushtarake serbe në Kosovë, duke përcjellë mesazhin: “Refuzojmë çdo bashkëpunim me vrasësit.”
Nëse Kampionati Evropian i 2027 do të mund të zhvillohet vërtet në të dy vendet, kjo do të varet edhe nga marrëdhëniet politike midis Serbisë dhe Shqipërisë. Ndeshja e kthimit të kualifikueseve për Kupën e Botës këtë të shtunë mes dy kombëtareve do të jetë një tregues kyç për këtë”.
Sinjali – aty ku e vërteta flet para lajmit!