Me ardhjen e stinës së ftohjeve dhe gripit, shumë prej nesh përdorin vitaminë C, mjaltë, limon apo xhenxhefil për të ndihmuar sistemin imunitar. Por ekspertët thonë se nuk është aq e thjeshtë sa të marrësh një ushqim apo suplement të vetëm për të qenë i shëndetshëm.
Dr. Jenna Macciochi, imunologe dhe autore e librave, thotë se rreth 70 për qind e mbrojtjes së trupit ndaj sëmundjeve vjen nga zorrët, dhe kjo mbështetet në një ushqim të ekuilibruar, me shumë lëndë ushqyese, jo vetëm një vitaminë apo mineral të veçantë.
Ajo shpjegon se:
“Vitaminat C, D, A dhe mineralet si zinku, hekuri, magnezi dhe seleni janë të rëndësishme për funksionimin e mirë të sistemit imunitar. Por asnjëra prej tyre nuk vepron vetë, është balanca midis tyre që ka rëndësi, dhe kjo arrihet me një dietë të shëndetshme dhe të ndryshme”.
Gjithashtu, stresi, mungesa e gjumit, mosaktiviteti dhe pirja e alkoolit dobësojnë sistemin imunitar, dhe mund të anulojnë përfitimet e suplementeve.
“Një sistem imunitar i fortë varet po aq nga mënyra e jetesës sa edhe nga ushqimi”, thotë ajo.
Ushqimet më të mira për të rimarrë shpejt pas një ftohjeje
Lëngu i portokallit
Shumë njerëz marrin vitaminë C kur fillojnë të ndihen të sëmurë. Por sipas Dr. Macciochi, tek njerëzit e shëndetshëm, vitamina C nuk ndalon ftohjen, por mund ta shkurtrojë kohën dhe simptomat.
“Konsumimi i vazhdueshëm i vitaminës C mund ta bëjë ftohjen më të lehtë dhe më të shkurtër”, thotë ajo.
Dietologia Dr. Carrie Ruxton rekomandon një gotë me lëng 100 për qind portokalli çdo ditë, që jep mbi 80 për qind të dozës së përditshme të vitaminës C. Studimet tregojnë se njerëzit që marrin mjaftueshëm vitaminë C rikuperohen nga ftohjet rreth 8 për qind më shpejt.
Ekspertët sugjerojnë të marrim të paktën 200 mg vitaminë C në ditë, por mesatarja është vetëm 70-80 mg.
Burime të tjera të mira të vitaminës C janë kivi, specat e kuq, manaferrat, grejpfruti dhe perimet me gjethe.
Dr. Macciochi këshillon të përdorni suplementët e vitaminës C vetëm kur jeni sëmurë, sepse trupi ka më shumë nevojë atëherë.
Jogurti dhe ushqimet e fermentuara
Vitaminat D dhe A shpesh harrohen, por janë shumë të rëndësishme për imunitetin.
Profesor Daniel Davis, imunolog, thotë se vitamina A ndihmon në krijimin e qelizave të imunitetit dhe prodhon mukus, i cili ndihmon në largimin e mikrobeve gjatë ftohjeve (si rrjedhja e hundës).
Kështu, Dr. Macciochi sugjeron të konsumoni ushqime të fermentuara si jogurti, djathi, kefiri dhe kimchi për të mbajtur zorrët të shëndetshme, që është baza e sistemit imunitar. Një studim tregoi se shtimi i këtyre ushqimeve në dietë për 10 javë rriti shëndetin e mikroorganizmave në zorrë dhe ul inflamacionin në trup.
Peshku i yndyrshëm
Vitamina D është shumë e rëndësishme për mbrojtjen nga ftohjet dhe infeksionet dimërore, por shpesh harrohet.
Dr. Macciochi rekomandon të ndiqni këshillat zyrtare për marrjen e suplementit të vitaminës D gjatë vjeshtës dhe dimrit.
Dr. Ruxton shpjegon se vitamina D ndihmon në aktivizimin e qelizave të sistemit imunitar dhe rrit mbrojtjen ndaj infeksioneve të frymëmarrjes. Mungesa e vitaminës D rrit rrezikun e sëmundjeve, dhe rreth një e treta e njerëzve në Britani kanë mungesë në dimër.
Përveç suplementeve, peshqit e yndyrshëm si salmoni, makreli dhe sardele janë burime të shkëlqyera. Një porcion salmon jep më shumë se gjysmën e dozës ditore të vitaminës D.
Burime të tjera janë vezët, drithërat e fortifikuar dhe produktet e qumështit.
“Të mbash nivelet e vitaminës D në rregull gjatë gjithë vitit ndihmon që sistemi imunitar të jetë më i fortë dhe të rikuperohet më shpejt”, thotë Dr. Macciochi.
Guaska deti për zinkun
Guaskat janë ndër burimet më të pasura me zink, mineral i rëndësishëm për mbrojtjen e trupit ndaj infeksioneve.
Zinku ndihmon në prodhimin e qelizave imunitare dhe mbështet mbrojtjen natyrale të trupit.
Burime të tjera të mira të zinkut janë: peshqit, pulat, mishi i kuq, fasulet, arra, fara dhe vezët.
Dr. Ruxton rekomandon suplementin e zinkut për disa javë nëse ndiheni të ftohur, sepse ai ndihmon në reduktimin e simptomave.
Mishi i kuq pa dhjamë
Sipas Dr. Ruxton, është një gabim të mendojmë që mishi i kuq pa dhjamë është i dëmshëm. Ai është i pasur me proteinë, vitamina B, hekur dhe zink — të gjitha të nevojshme për sistemin imunitar.
Hekuri ndihmon në rregullimin e imunitetit, sidomos në zorrë, dhe është i rëndësishëm për krijimin e qelizave të kuqe të gjakut që transportojnë oksigjenin.
Por një në dhjetë gra ka mungesë hekuri, që mund të shkaktojë lodhje, vështirësi për t’u përqendruar dhe dobësi në mbrojtjen ndaj sëmundjeve.
Burime të tjera të hekurit janë fasulet (si fasulet e kuqe dhe qiqrat), arrat, fruta të thatë, vezët dhe drithërat e fortifikuar.
Kombinimi i ushqimeve që përmbajnë hekur me ushqime të pasura me vitaminë C ndihmon që hekuri të përthithet më mirë.