Sezoni i viruseve respiratorë rritet çdo tetor dhe mjekët njoftojnë se ky është sezoni për t’u përqendruar në forcimin e sistemit tuaj imunitar.
“Ndërkohë që shpresoj të ndjekim zakone të shëndetshme gjatë gjithë vitit, rritja e infeksioneve respiratore në vjeshtë dhe dimër vë shumë njerëz në rrezik për t’u prekur nga një infeksion”, thotë Dr. Sharon Nachman, MD, shefe e sëmundjeve infektive pediatrike në Spitalin Stony Brook Children’s.
Nuk ka truke për të parandaluar 100% të ftohurat këtë vjeshtë. Megjithatë, mjekët theksojnë se tetori është muaji më i rëndësishëm për të forcuar sistemin imunitar.
Ja gjithçka që duhet të dini për të fuqizuar imunitetin tuaj.
Pse tetori është muaji më i rëndësishëm për të punuar në forcimin e sistemit imunitar?
Ndërsa të 12 muajt janë të rëndësishëm për forcimin e sistemit imunitar, mjekët theksojnë se tetori — muaji i parë i plotë i vjeshtës — është periudha kritike.
“Vjeshta është periudha kur moti ftohet, më shumë njerëz mblidhen brenda në grupe, fillon sezoni i festave dhe miqtë e familja udhëtojnë nga shumë vende për t’u takuar — të gjitha këto faktorë krijojnë një kohë të përshtatshme për përhapjen e infeksioneve respiratore”, thotë Dr. Michael Richardson, MD, mjek familjar.
Dita e parë e shkollës ndryshon nëpër vende, disa nisin në gusht, të tjerë në shtator. Megjithatë, në tetor viti është në plotë rrjedhë, që do të thotë se fëmijët janë më shumë me njerëz — duke sjellë në shtëpi më shumë sesa detyra shkolle, thekson Dr. Raj Dasgupta, MD, mjek me katër certifikime dhe këshilltar mjekësor kryesor për Sleepopolis.
“Vjeshta është koha kur… trupat tanë mund të jenë pak të lodhur nga ndryshimi i stinëve”, thotë ai. “Kjo është periudha kur sistemi imunitar ka nevojë për mbështetje shtesë, në mënyrë që të mos prekeni lehtë nga ftohjet, gripi apo diçka më serioze”.
Në të vërtetë, Dr. Nachman nënvizon se viruset përhapen lehtësisht, sidomos në ambiente të mbyllura. Një kollë ose teshtim i thjeshtë mund të transmetojë pika nga një person te tjetri, duke rritur rrezikun e infeksionit. Gjithashtu, viruset nuk janë të vetmet që shkaktojnë kollë dhe teshtima në vjeshtë. Ragweedi dhe poleni nga pemët e bukura si gështenja dhe panja mund të shkaktojnë alergji, shton Dr. Kaushik Govindaraju, MD, mjek internist i certifikuar dhe kontribues në labfinder.com.
Pa kujdesin dhe mirëmbajtjen e duhur në tetor, sistemi juaj imunitar mund të dobësohet më shumë se sa duhet.
7 Këshilla për të forcuar sistemin imunitar, çdo tetor
Dr. Nachman inkurajon njerëzit që duan të forcojnë sistemin imunitar të “përqendrohen në gjëra të zakonshme dhe të arsyeshme”.
Ja çfarë mund të bëni për të forcuar sistemin tuaj imunitar këtë vit.
Merrni vaksinat për të cilat jeni të kualifikuar
Vaksinat janë si një stërvitje rezistence për sistemin tuaj imunitar.
“Vaksinat ‘stërvisin’ sistemin imunitar të njohë dhe luftojë infeksionet para se ato të shkaktojnë sëmundje serioze,” shpjegon Dr. Dasgupta.
“Çdo vjeshtë rekomandoj që të rriturit të marrin vaksinën vjetore të gripit dhe, nëse janë të kualifikuar, vaksinën e përditësuar kundër COVID-19. Koha më e mirë për të marrë vaksinën e gripit është shtatori ose tetori, në mënyrë që të jeni të mbrojtur para kulmit të sezonit të gripit”.
Ka pasur shumë diskutime kohët e fundit rreth vaksinave, veçanërisht COVID-19. Megjithatë, studimet tregojnë se marrja e vaksinave kundër COVID-19 dhe gripit është e sigurt dhe një nga mënyrat më të mira për t’u mbrojtur nga pasojat më të rënda, përfshirë vdekjen.
“Edhe nëse vaksinat nuk e parandalojnë plotësisht gripin apo COVID-in, ato janë shumë të rëndësishme për të parandaluar infeksionet e rënda që kërkojnë hospitalizim dhe që mund të çojnë në vdekje,” thekson Dr. Govindaraju.
Fëmijët nga 6 muajsh e më lart mund të marrin vaksinën e gripit. Kualifikimet për vaksinën COVID-19 ndryshojnë në varësi të vendndodhjes, prandaj kontrolloni rregullat në zonën tuaj.
Hani ushqime të shëndetshme dhe të plota
Rekomandimet për suplemente janë të panumërta, sidomos kur sezoni i viruseve respiratore po rritet. Por mjekët theksojnë se ju mund të merrni këto lëndë ushqyese të rëndësishme nga ushqimi.
“Vitaminat dhe mineralet, sidomos vitamina C, vitamina D, zinku dhe antioksidantët, mbështesin funksionin e qelizave imunitare,” thotë Dr. Dasgupta. “Në vend që të mbështeteni vetëm në suplemente, përqendrohuni te një pjatë me shumë ngjyra, plot me fruta, perime, proteina të ligëta, drithëra të plota dhe yndyrna të shëndetshme. Dieta me stil Mesdhetar është një model i shkëlqyer”.
Qëndroni të hidratuar
Dr. Nachman thotë se qëndrimi i hidratuar është një hap praktik për funksionimin e mirë të trupit të tërë, përfshirë edhe sistemin imunitar.
“Të qëndrosh i hidratuar ndihmon qarkullimin e gjakut, që ndoshta ndihmon që qelizat dhe faktorët imunitar të arrijnë aty ku duhet, ndihmon lëvizjen e sekrecioneve dhe gjithashtu shëndetin oral,” shpjegon ajo.
Uji i thjeshtë është pijë e preferuar e mjekëve — alkooli jo.
“Alkooli mund të dobësojë qelizat imunitare dhe e bën më të vështirë luftimin e infeksioneve,” thekson Dr. Richardson.
Flini mjaftueshëm
Jeta është e ngarkuar me shkollë dhe sezonin e sporteve në kulm, dhe festat afër. Megjithatë, Dr. Nachman inkurajon njerëzit t’i japin përparësi gjumit. Hulumtimet sugjerojnë se mungesa e gjumit rrit shanset për zhvillimin e sëmundjeve të lidhura me sistemin imunitar.
“Gjumit shpesh i injorohet roli në mbajtjen e shëndetit,” thotë ajo. “Përveç hormoneve specifike që qarkullojnë vetëm gjatë natës, trupi juaj prodhon shumë mediators si citokinat që ndihmojnë qelizat të luftojnë infeksionet.”
Dr. Nachman këshillon që të largoni telefonat dhe të siguroheni që edhe (nipërit dhe mbesat) e aplikojnë këtë.
Ulni stresin
Kthimi në rutinat e përditshme dhe trazirat e festave mund të duken të këndshme në teori, por në realitet rrisin stresin. Menaxhimi i stresit është i rëndësishëm për të ruajtur një sistem imunitar të fortë dhe për të shijuar njerëzit dhe ngjarjet që kanë rëndësi.
“Stresi kronik rrit kortizolin, që dobëson sistemin imunitar,” shpjegon Dr. Dasgupta. “Teknika si vëmendja e plotë, frymëmarrja e thellë apo pushimet e shkurtra ditore mund të ndihmojnë trupin të rikuperohet. Mendoni për menaxhimin e stresit si ‘mirëmbajtje të përditshme imunitare.’”
Bëni ushtrime rregullisht
Ushtrimi nuk forcon vetëm muskujt — ai përmirëson edhe funksionin imunitar. Dr. Nachman e kupton që është e vështirë të ushtrohesh rregullisht, por është thelbësore. “Shumë studime kanë treguar se ushtrimi ndihmon trupin të luftojë infeksionet.”
Qëndroni në shtëpi kur jeni të sëmurë
Në kundërshtim me kulturën e punës intensive, kolegët tuaj do t’ju falënderojnë nëse merrni pushim kur jeni të sëmurë. Edhe sistemi juaj imunitar do të jetë mirënjohës.
“Mos kini frikë të pushoni nëse filloni të ndiheni keq,” thotë Dr. Richardson. “Ndonjëherë, ngadalësimi kur jeni të sëmurë ju ndihmon të riktheheni në rutinë më shpejt.”