Sulmet ajrore të Izraelit mbi objektiva bërthamore dhe ushtarake në Iran kanë shkaktuar tronditje të menjëhershme në skenën ndërkombëtare. Ky akt ka nxitur një valë pasigurie që është ndjerë menjëherë në ekonominë globale dhe ka shkaktuar reagime të ashpra nga fuqitë ndërkombëtare. Ndërkohë që bota po pret me tension reagimin e Iranit, pasojat e para ekonomike dhe politike janë të dukshme në të gjitha kontinentet.
Pas konfirmimit të sulmeve ajrore, çmimi i naftës Brent ka pësuar një rritje dramatike prej mbi 9%, duke kaluar 98 dollarë për fuçi – niveli më i lartë për këtë vit. Kjo rritje e papritur ka shqetësuar investitorët, të cilët frikësohen se një përshkallëzim i mëtejshëm i konfliktit mund të çojë në mbylljen e Ngushticës së Hormuzit, një nga rrugët më të rëndësishme të transportit të naftës në botë, që kalon mbi një të pesta e naftës globale.
Kjo ka shtuar pasigurinë në tregjet e energjisë dhe ka bërë që të rriten shqetësimet për një krizë energjetike globale.
Skena financiare ndërkombëtare ka reaguar me një rënie të menjëhershme të indekseve kryesore. Indeksi Nikkei në Japonia ra me 1.6%, DAX në Gjermani u ul me 1.4%, ndërsa FTSE 100 në Britani u tkurr me 1.2%. Në Shtetet e Bashkuara, Dow Jones humbi 0.8%. Tregjet financiare janë goditur nga pasiguria, me investitorët që po kërkojnë të mbrohen duke investuar në asete të sigurta si ari dhe obligacionet shtetërore amerikane.
Në sektorin e transportit ajror, shumë linja ajrore ndërkombëtare, përfshirë Lufthansa, Emirates, British Airways dhe shumë të tjera, kanë devijuar fluturimet që kalojnë mbi Iran dhe Irak. Kjo është bërë për shkak të kërcënimeve të mundshme për sigurinë në hapësirën ajrore të rajonit.
Agjencitë ndërkombëtare të aviacionit kanë lëshuar paralajmërime për rrezik lufte, duke theksuar mundësinë e përplasjeve ajrore nëse situata përkeqësohet.
Reagimet ndërkombëtare ndaj sulmeve kanë qenë të shpejta dhe të ashpra. Bashkimi Evropian ka bërë thirrje për përmbajtje të menjëhershme dhe ka paralajmëruar për rrezikun e një destabilizimi të mëtejshëm të rajonit. Shtetet e Bashkuara, megjithëse kanë konfirmuar se nuk kanë marrë pjesë në sulme, kanë mbështetur të drejtën e Izraelit për vetëmbrojtje.
Nga ana tjetër, Rusia dhe Kina e kanë dënuar ashpër sulmin dhe kanë kërkuar ndalimin e menjëhershëm të veprimeve ushtarake. Turqia, Katari dhe Arabia Saudite janë angazhuar në konsultime intensive për të shmangur përfshirjen direkte të shteteve të tjera në këtë krizë.
Sulmi i Izraelit mund të ketë pasoja të rënda për stabilitetin e Lindjes së Mesme. Ekspertët e sigurisë paralajmërojnë se, nëse Irani reagon ushtarakisht, mund të nisë një zinxhir reagimesh të mëdha që mund të përfshijnë grupe si Hezbollah në Liban, milicitë në Irak dhe rebelët Houthi në Jemen.
Ky mund të jetë një moment kyç që do të përcaktojë nëse tensionet do të shuhen ose do të kthehen në një luftë të përhapur rajonale, duke pasur ndikim të drejtpërdrejtë në stabilitetin global.
Sinjali – aty ku e vërteta flet para lajmit!
