Raportimet për dronët që fluturojnë mbi hapësirën ajrore evropiane janë rritur ndjeshëm gjatë muajve të fundit.
Euronews i ka hedhur një vështrim se në cilat vende janë parë dronë dhe ku.
Të paktën 10 vende evropiane kanë përjetuar hyrje të mistershme të dronëve gjatë muajve të fundit.
Lituania, Letonia, Danimarka, Norvegjia, Rumania, Polonia, Estonia, Gjermania dhe Franca kanë parë dronë ose ndërhyrje ajrore mbi territorin e tyre gjatë tre muajve të fundit, transmeton Telegrafi.
Danimarka ndaloi përkohësisht të gjitha fluturimet tregtare me dronë në të gjithë vendin më 29 shtator.
Ndërkohë, Bashkimi Evropian ka nisur zyrtarisht një iniciativë për një “mur dronësh” përgjatë kufirit lindor me Rusinë, dhe NATO ka thënë se po rrit vigjilencën në shtetet baltike.
Lituania
Më 28 korrik, autoritetet lituaneze raportuan se një dron kishte kaluar në vendin e tyre nga Rusia. Ministrja e Mbrojtjes, Dovile Sakaliene, tha se droni me shumë gjasa ishte drejtuar nga Rusia drejt Ukrainës, por pa dashje ishte futur në territorin e tyre.
Droni u gjet disa ditë më vonë, i armatosur me eksplozivë në një zonë stërvitore ushtarake, sipas prokurores së përgjithshme të Lituanisë, Nida Grunskiene. Kjo ndodhi pas një incidenti tjetër ku një dron rus hyri në hapësirën ajrore lituaneze më 10 korrik.
Lituania kërkoi ndihmë nga NATO për të forcuar mbrojtjen e saj ajrore, ku ministri i Jashtëm, Kęstutis Budrys dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ranë dakord për “masa të menjëhershme për të forcuar mbrojtjen ajrore përgjatë vijës së parë të NATO-s”.
Polonia
– YouTube www.youtube.com
Më 9 shtator, të paktën 19 dronë rusë fluturuan mbi hapësirën ajrore të Polonisë, në atë që komanda qendrore ushtarake e quajti një “akt agresioni”.
Forcat e armatosura polake rrëzuan dronët që “shkelën përsëri e përsëri” hapësirën ajrore të vendit gjatë natës, duke shënuar herën e parë që vendi u përfshi direkt me mjete ruse që nga fillimi i pushtimit në shkallë të gjerë në Ukrainë në shkurt 2022.
Pas këtyre shfaqjeve të dronëve, Forcat e Armatosura të Ukrainës thanë se do të trajnojnë kolegët e tyre polakë në taktikat anti-dron.
Polonia gjithashtu dislokoi aeroplanë aleatë në një operacion të shkurtër parandaluese më 13 shtator për shkak të sulmeve me dron në pjesë fqinje të Ukrainës.
Në një incident tjetër më 15 shtator, u pa një dron që fluturonte mbi pallatin presidencial Belvedere në kryeqytetin Varshavë dhe u neutralizua nga Shërbimet e Mbrojtjes së Shtetit Polak.
Polonia arrestoi një grua bjelloruse 17-vjeçare dhe një burrë ukrainas 21-vjeçar në lidhje me fluturimin e dronëve mbi ndërtesa qeveritare më 16 shtator. Policia polake kreu hetime në banesat e tyre dhe verifikoi nëse ata mund të qëndronin ligjërisht në Poloni.
Rumania
Më 8 shtator, një dron rus shkelte hapësirën ajrore të Rumanisë gjatë sulmeve natën në Ukrainë, gjë që detyroi ushtrinë kombëtare të dislokojë aeroplanë luftarakë F-16 për të monitoruar hapësirën ajrore të vendit.
Një deklaratë nga Ministria e Mbrojtjes së Rumanisë dërgoi “një mesazh të prerë dëshpërimi” për sulmet që Rusia kreu ndaj “objektivave civile dhe elementeve të infrastrukturës” ukrainase, të cilat i cilësoi si “shkelje serioze” të së drejtës ndërkombëtare.
Të njëjtën ditë, një dron tjetër u rrëzua në pjesën lindore të Letonisë, i cili vinte nga hapësira ajrore bjelloruse.
Presidenti i Letonisë, Edgars Rinkevics, shkroi në platformën sociale X se Letonia po kryen një hetim dhe “qeveria është në kontakt të ngushtë me aleatët e NATO-s”.
Një shkelje tjetër në Rumani ndodhi më 13 shtator, kur ministria e Mbrojtjes rumune tha se kishte zbuluar një dron rus ndërsa dy F-16 po monitoronin kufirin rumun me Ukrainën.
BBC-ja identifikoi dronin si një Geran, emri rus për një dron kamikazë Shahed 136, i cili po përdoret nga rusët për sulme në Ukrainë.
Ai u zbulua 20 kilometra para fshatit Chilia Veche para se të zhdukej nga radari, shtoi ministria e mbrojtjes.
Zyrtarët rumunë thanë se droni nuk fluturoi mbi zona të banuara dhe nuk përbënte ndonjë rrezik.
Një ligj i miratuar së fundmi në Rumani i jepte zyrtarëve autoritetin për të rrëzuar dronët, por ata nuk e bënë këtë.
Danimarka dhe Norvegjia
– YouTube www.youtube.com
Javën e kaluar, dronë u panë mbi pesë aeroporte daneze: Kopenhagen, Aalborg, Billund, Esbjerg dhe Sonderborg, në atë që autoritetet e përshkruan si një sulm të koordinuar. Aeroportet e Kopenhagenit dhe Aalborgut u mbyllën për disa orë si përgjigje ndaj dronëve.
Autoritetet daneze dhe të NATO-s thanë se nuk ishte menjëherë e qartë kush qëndronte pas fluturimeve të dronëve, por shtuan se përfshirja ruse nuk mund të përjashtohej.
Autoritetet daneze e morën në konsideratë ta aktivizojnë Nenin 4 të NATO-s, siç bënë polakët, sepse ishte një sulm hibrid me një “qasje sistematike” pranë infrastrukturës kritike, sipas Troels Lund Poulsen, zv.kryeministër i Danimarkës.
Hapësira ajrore rreth aeroportit të Oslos në Norvegji u mbyll për rreth tre orë më 23 shtator, sipas Reuters, për shkak të shfaqjes së dronëve, duke detyruar fluturimet të devijohen në aeroportin më të afërt. Autoritetet norvegjeze dhe daneze po punojnë së bashku për hetimin e incidenteve në Kopenhagen dhe Oslo, por sipas ministrit të Jashtëm të Norvegjisë, ende nuk është gjetur ndonjë lidhje mes tyre.
Ministria e mbrojtjes së Danimarkës tha më 28 shtator se kishte vërejtur dronë në disa vende të forcave të armatosura ditën e mëparshme, përfshirë në Bazën Ajrore Skrydstrup në jug të Danimarkës dhe në bazën e Regjimentit Dragoon të Jutlandës.
Ministria tha se kishte dislokuar disa “kapacitete” pas shfaqjes së dronëve nga e shtuna në natën e së dielës, por nuk dha detaje se sa kapacitete u dislokuan ose ku.
Qindra vëzhgime publike janë raportuar gjithashtu, por autoritetet ende nuk i kanë konfirmuar si të dyshimta, sipas Associated Press.
Danimarka po përgatitet për të pritur Samitin e Bashkimit Evropian në Kopenhagen, qeveria tha se do të ndalojë të gjitha fluturimet civile me dron nga e hëna deri të premten e kësaj jave për të “hequr rrezikun që dronët armik të ngatërrohen me ato të tyre dhe anasjelltas”.
Gjermania dhe Suedia po mbështesin gjithashtu vendin gjatë samitit duke i huazuar kapacitete anti-dron si “kapacitetet kundër sistemeve të vogla të pa pilotuara (C-sUAS)”, që përdorin teknologji radar, optike dhe akustike.
Franca
Zyrtarë ushtarakë francezë i thanë mediave lokale se dronë të paidentifikuar fluturuan mbi bazën ushtarake Mourmelon-le-Grand në Francë gjatë natës së 22 shtatorit.
Aeroplanët e vegjël që u vërejtën mbi bazën ushtarake nuk ishin “dronë të pilotuar nga personel ushtarak”, konfirmoi ushtria për gazetën franceze L’Union.
Zyrtarët francezë nuk zbuluan llojet e dronëve të përdorur, por thanë se ata nuk ishin “dronë të vegjël,” raporton mediumi.
Ky incident shkaktoi rritjen e masave të sigurisë në depon e bazës që strehon regjimentin francez të tankeve 501, i cili ka trajnuar ushtarë ukrainas, raporton media lokale.
Gazeta tha se baza ka depozituar një kallëzim në xhandarmerinë franceze, e cila po kryen një hetim për të zbuluar prejardhjen e këtyre dronëve.
Gjermania
– YouTube www.youtube.com
Më 26 shtator, shteti verior gjerman Schleswig-Holstein, që kufizohet me Danimarkën, vërejti disa dronë.
“Policia shtetërore po rrit në mënyrë të konsiderueshme masat e mbrojtjes kundër dronëve, gjithashtu në koordinim me shtetet e tjera veriore gjermane”, tha Sabine Sütterlin-Waack, ministrja e Brendshme e këtij shteti.
Një raport i fundit nga shërbimi kombëtar gjerman i navigimit ajror (DFS) tha se këtë vit janë regjistruar 144 fluturime me dronë, prej të cilave 35 rreth Aeroportit të Frankfurtit.
Rreth 90 për qind e fluturimeve të regjistruara ishin rreth aeroporteve dhe kryesisht janë zbuluar nga pilotët ose kontrollorët e trafikut ajror, tha DFS për Euronews më herët këtë muaj.
Sipas raportit, nuk është e qartë se sa nga këta dronë janë përdorur për spiunazh. /Telegrafi/